Gisteren schreef ik:’ Volgens mij zijn Stichting CPNB en Boekblad begonnen aan een winterslaap.’
Boekblad daagde me uit om een column te schrijven, ook te lezen op Boekblad.nl.
WINTERSLAAP
‘De telefoon opnemen.
De bestelling noteren.
Het boek opzoeken.
Het boek aanslaan.
Inpakken.
Handgeschreven kaartje erbij.
Factuur schrijven.
Tikkie sturen.
Controleren of er is betaald.
Boek laten bezorgen door de fietskoerier.
En de fietskoerier vertellen dat als de koper niet thuis is, het kan worden afgegeven bij de buren op nr 17. Niet op nr. 13, vanwege een burenruzie.
Telefoon opnemen, en vertellen dat het boek onderweg is.’
Om 9.45 uur somt Marleen Pelle van Boekhandel Hijman Ongerijmd in Arnhem haar werkzaamheden op. Op mijn vraag wat uitgevers sinds vandaag kunnen betekenen voor de boekhandel antwoordt ze ‘niet veel’. Er valt een stilte. Dan krijgt ze de geest: ‘Stuur taart, chocola, bloemen, en kaartjes met een lieve tekst.’ Pelle en haar collega’s hebben het razend druk, maar ze noemt het, zonder dat ze wil klagen, onevenredig veel werk voor weinig omzet.
Ik beloof haar een kaartje te sturen. Ook de volgende boekverkoper die ik spreek, doe ik een belofte.
Ik heb het over mezelf afgeroepen. ‘Volgens mij zijn de Stichting CPNB en Boekblad begonnen aan een winterslaap,’ zette ik gisterenavond op Facebook en Twitter. ‘Hoe kom je daar nou bij? We berichten nog steeds, zitten er bovenop, ook ‘s avonds, en morgen weer,’ luidde de reactie van Enno de Witt. Excuus Enno, ik heb inderdaad één berichtje van Boekblad gemist. Op jullie site!
Om 9.23 ontvang ik een mail van Maarten Dessing, ook van Boekblad:
‘Ha Jurgen,
Als je wist met hoe weinig middelen Boekblad wordt gemaakt, zou je waarschijnlijk niet tweeten dat we in winterslaap zijn. Maar: je kunt ons altijd helpen om de berichtgeving breder & beter te maken. Zou je daarom vandaag een soort column willen schrijven over wat uitgevers nu moeten doen om de boekhandel te steunen en/of de boekverkoop te bevorderen?
Groet! Maarten’
Lot Douze van boekhandel Over het water in Amsterdam is de tweede boekverkoper die ik een belofte doe. Vanaf morgen zal ik iedere ochtend om vijf voor tien, als ze haar boekhandel binnenstapt, een bemoedigend telefoontje plegen. Wat ze niet wil? ‘Mails over wat er volgende week verschijnt. Geen tussentijdse aanbiedingen, nada niks. En laat uitgeverijen vooral niet zelf hun boeken gaan verkopen.’
‘Het is een bijzondere vraag, en ik antwoord even tussen alle besprekingen door,’ zegt Remco Houtepen van Libris Venstra in Amstelveen. ‘Laat uitgevers nadenken over online-activiteiten in januari. Nee, niet deze maand nog. Denk aan zoomsessies, een online auteursbezoek in samenwerking met de boekhandel, met bijvoorbeeld een winactie. Bied zoveel mogelijk content aan. Laten we samen online actief zijn.’
In het noorden van het land, bij Godert Walter, komen ook nu nog klanten aan de deur vertelt mede-eigenaar Erwin de Vries. ‘Het bewijs dat van de niet-essentiële winkels de boekhandel toch wel de meest essentiële is.’
‘Ik heb een prachtig citaat van Brecht dat van toepassing is op de lockdown. Nee, dat citaat krijg je niet. Zo dadelijk belt de Volkskrant voor de boekverkopersrubriek van zaterdag.’
Even later stuurt Erwin de Vries een mail. ‘Niet direct iets wat de uitgeverij kan betekenen voor de boekhandel, maar wel wat de staat kan doen: tijdelijk de btw verlagen, zoals in Duitsland eerder al is gebeurd. Profiteren jullie ook van.’
In Lisse is Pauline Van Grimbergen Boeken met haar collega Pauline ook in de weer met het inpakken van bestellingen. Net als Erwin de Vries heeft ook Pauline Goedemans een suggestie die niet direct specifiek voor uitgeverijen is: ‘Het zou goed zijn als ook uitgeverijen er bij de Boekverkopersbond op aandringen zich hard te blijven maken vooor een afhaalloket. Eric Herni heeft het goed verwoord op Facebook. Jij hebt toch ook op zijn bericht gereageerd?’
Ik zoek het bericht op van de eigenaar van The Read Shop Almere-Haven. Het staat ook op Boekblad. ‘[Klanten voor PostNL en ING in mijn winkel] mogen niet als ze in de lange rij wachten even een boek afrekenen. Die moeten ze online bestellen…. Ik ga dus vijf weken mijn klanten in mijn boekwinkel hun boeken zien kopen bij Bol en Amazon. Ik begrijp dat er iets moet gebeuren, maar dit is vreemd.’
Ja, vreemd is het zeker. Zo vreemd, dat inmiddels een filmploeg van de NOS en een verslaggever van Radio 1 bij Eric Herni over de vloer is geweest.
Zoals wel vaker leg ik contact met Jan Peter Prenger, inkoper van Libris Blz. Nog geen drie minuten na mijn appje, gaat mijn mobiele telefoon. Jan Peter Prenger steekt direct van wal. ‘Meld je aan als bezorger, bestel zelf veel bij de boekhandel, en accepteer zonder al te veel morren retouren van titels waar hoge stapels van zijn ingekocht – wees niet bevreesd, dat zal minder zijn dan in maart/april.’
Er blijft één vraag over: wat kunnen we doen voor al die schrijvers en uitgeverijen?
Over die vraag zal ik straks mijn hersens pijnigen, languit op de bank. Eerst stap ik op de fiets om bij een grootgrutter chocola te halen – uiteraard laat ik er de boeken links liggen – en om bij de Primera, na een blik te hebben geworpen op de stapels boeken en kalenders, een postzegel te kopen voor een ansichtkaart.
Jurgen Maas
Uitgeverij Jurgen Maas
PS. Op de Facebookpagina van de CPNB lees ik om 12.00 uur: ‘Namens de CPNB sterkte aan alle boekverkopers en bibliotheekmedewerkers tijdens deze lockdown. Het nieuws van gisteravond is echt ongelooflijk zuur. Wij werken sinds dit weekend hard aan een nieuwe #ikleesthuis campagne, die we hopelijk al donderdag samen met Hebban.nl kunnen lanceren. Ook hebben we gisteravond direct na de persconferentie de uitingen van #geefmeermeteenboek zowel bij de sociale media-advertenties als ook in de radiospotjes laten aanpassen naar: ‘ga ONLINE naar je favoriete boekwinkel!’. Daarnaast bekijken we hoe we de aanstaande Nationale Voorleesdagen kunnen en moeten aanpassen. Hebt u vragen, neem dan gerust contact met ons op.’